BỆNH VIÊM NANG LÔNG ?
Viêm nang lông là viêm ở phần nông của nang lông, tóc hay râu. Bệnh biểu hiện là các nốt sẩn quầng đỏ, mụn mủ, vảy tiết tại lỗ chân lông. Các nốt viêm nang lông có thể nằm rải rác hoặc thành từng đám.
I.NGUYÊN NHÂN
1. Do chất dầu mỡ, cặn xuất tiết đọng lại nơi lỗ chân lông
Tổn thương thường ở những nơi da nhờn xuất tiết nhiều mồ hôi dầu và chất cặn của tuyến bã và kín như nách, bẹn, sinh dục-hậu môn, mông, gáy, lưng trên. Tuy nhiên cũng có thể ở bất kỳ vùng nào của cơ thể.
2.Do vi sinh
Khi nang lông bị bội nhiễm vi trùng thì viêm tấy đỏ, tổn thương sâu hơn với vi trùng mạnh gây apxe áp xe, nhọt, nhọt cụm, hoặc viêm mô dưới da. Có thể có các ổ vi trùng ở các hốc mũi, rặng, hậu môn... Các vi trùng thường gặp là
- Vùng mặt: Tụ cầu trùng, vi khuẩn Gram âm, u mềm lây, Demodex folliculorum, gây mụn trứng cá đỏ, trứng cá bội nhiễm.
- Vùng râu, tóc, lông : do tụ cầu vàng hoặc kèm khuẩn Gram âm gây viêm chân tóc, lông , có thể kèm vi. Gây sycosis là viêm nang lông sâu. Bệnh dai dẳng, khó chữa, có biến chứng áp xe, nhọt.
- Vùng râu do nấm sợi, Herpes, u mềm lây và Demodex gây thương tổn giống trứng cá đỏ.
Vùng da đầu, gáy, mông do tụ cầu và nấm sợi.
- Thân mình: do Tụ cầu, Pseudomonas aeruginosa, nấm men Malassezia, Candida.
II. CÁC YẾU TỐ THUẬN LỢI
Các yếu tố thuận lợi để bệnh viêm nang nông khởi phát hoặc nặng thêm là :
- Môi trường : Khí hậu nóng, độ ẩm cao, ô nhiễm, bụi bẩn.
- Quần áo mặc: không thông thoáng , không thấm mồ hôi.
- Cạo râu, nhổ lông hoặc tẩy lông làm xây xước da , dụng cụ nhiễm trùng.
- Sử dụng thuốc : kem bôi có corticoid, dùng kháng sinh lâu dài, tạo điều kiện cho các khuẩn kỵ khí phát triển.
- Người bị tiểu đường, suy giảm miễn dịch
III. ĐẶC TRƯNG LÂM SÀNG THEO MẦM BỆNH
Các tác nhân gây bệnh có biểu hiện lâm sàng đặc trưng:
- Viêm nang lông do vi khuẩn
Tụ cầu trùng vàng hay gây bệnh ở vùng râu, nách, chân tóc, vùng gáy, tóc mai, lông mu. Tổn thương viêm nang lông nông (còn gọi là chốc), hoặc viêm sâu lan xuống toàn bộ nang lông (sycosis). Khi viêm lan cả đơn vị nang lông-tuyến bã thì có thể để lại sẹo sau khi khỏi.
Vi khuẩn Gram âm: thường ở người bị trứng cá sử dụng kháng sinh uống dài ngày. Các mụn trứng cá trở nên nặng hơn, viêm nang lông thành sẩn hoặc áp xe nang lông thành bọc vùng má, cằm.
- Viêm nang lông do nấm :
Nấm microsporum do chó mèo truyền sang thương tổn là một đám da tròn, bong vảy da trắng và gây rụng tóc,
NấmTrichophyton tonsurans và T. violaceum vết đen ở chân tóc da gây đứt sợi tóc sát da đầu
Nấm Favus gây áp xe nang lông và rụng tóc, nếu không điều trị sớm sẽ gây rụng tóc và sẹo da đầu.
NấmT. verrucosum, T. mentagrophytes ở động vật hoặc ở đất truyền sang gây bệnh Kerion các đường thông nhau giữa các nang, tạo thành các cục hoặc đám lớn, đau, nhiều mủ vàng như mật ong, tóc rụng cả chòm.Thường có hạch vùng lân cận.
Nấm Malassezia: hay gặp ở vùng khí hậu nóng ẩm. Các sẩn ngứa và mụn mủ giống như trứng cá nhưng không có nhân mụn (comedon), phân biệt với trứng cá có comedon. Thường ở vùng lưng, cánh tay, đôi khi có ở gáy, mặt,
Nấm Candida albicans gây các mụn mủ thành đám ở vùng bị băng kín bằng plastic; hoặc bệnh nhân bị sốt nằm lâu; hoặc bôi kem corticoid. Nhiễm
- Viêm nang lông do virus
Herpes: thường xảy ra ở vùng râu cằm, ria mép do cạo râu. Các mụn nước nang lông ở vùng râu, thành đám như chùm nho, sau vài ngày đóng vẩy tiết. Bệnh tự khỏi không để lại sẹo nhưng thường hay tái phát.
Molluscum contagiosum- virus u mềm lây: Sycosis đó là các sẩn màu da lõm ở giữa ở nang lông hoặc quanh nang lông vùng râu cằm, ria mép. Bệnh thường tự khỏi sau một thời gian vài tháng, đôi khi lâu hơn.
- Viêm nang lông giang mai: các sẩn màu đỏ đồng, xếp thành hình ovan, rụng tóc, kèm theo đào ban, mảng tròn đặc trưng ở niêm mạc sinh dục-hậu môn... huyết thanh giang mai (+).
- Viêm nang lông do Demodex folliculorum(Demodicidosis) giống như vẩy phấn nang lông hoặc viêm da tiết bã nhờn (Seborrheic dermatitis) hoặc sẩn-mụn mủ đỏ nang lông giống như trứng cá đỏ (Acne rosacea) trên nền đỏ da ở mặt.